Bayat

TARİHİ

    Oğuzlar'ın bir kolu olan Bayat Boyu, Anadolu'nun birçok yerlerine yerleşmişler ve bu yerleşim yerlerinden birisi de şimdiki Afyon ili Bayat İlçesi olmuştur. Tarihte Oğuzlar önemli kültür işleriyle uğraşmışlar, bu kültür işlerinden birisi de KİLİM olmuştur.
    Tarihsel perspektiften bakıldığında Bayat'ta kilimcilik olayı eskilere dayanmaktadır. Ancak Bayat'taki bu kilim geleneği geleneksel çerçeveden piyasa ekonomisine aktarılamamış, bazı evlerde genç kızların çeyizlik ihtiyacını karşılamak için üretilmiştir. 1987 yılında Bayat ilçe olduğunda, Bayat'ın ilk Kaymakamı Orhan ÖZTÜRK'ün gayretleriyle. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı aracılığı ile ilçe merkezi ve köylerde kilimcilik kursları açılarak kilimcilik, seri üretim bağlamında canlanmaya başlamıştır. Daha sonraki yıllarda diğer Kaymakamlarımızın destekleriyle, kilimcilik gelişmiş, Afyon İl Özel İdaresi'nin destekleriyle Afyon-Ankara Asfaltının kenarına (Bugünkü yeri) Bayat Kilim Atölyesi inşa edilmiştir. Bugün Bayat'ta kilimin tek üreticisi ve satıcısı Bayat Kaymakamlığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfıdır.

KİLİM ATÖLYESİNİN AMACI

• İlçemizde bulunan genç kızların ve bayanların el emeğini değerlendirerek, kilimcilik sanatını öğretmek ve geliştirmek,
• Seri üretim ile sanayi bağlanımda başka bir iş kaynağı bulunmayan İlçemizde, bayanlara iş sahası yaratmak,
• Bayat'ı kilimleri ile tanınan bir ilçe haline getirerek, ekonomisine ve kültürüne katkıda bulunmak.
• Bayat Kilimlerim, kök boya ile boyayarak dünyada ve ülkemizde tükenmekte olan bir geleneği canlı tutmak.

BAYAT KİLİMİNİN ÖZELLİKLERİ (Properties of Bayat Rugs)

Kökboyalı bayat kilimlerinin iplerinin kökboya ile boyanması için takip edilecek aşamalar:

• %100 Yün yıkanır-temizlenir-top haline getirilir.
• Yünler kirmanla eğrilerek ip haline getirilir.
• Kirmanla eğrilen ipler kazanlarda kökboya ile kaynaması için çile yapılır.
• Mardonlama işlemi yapılır.(Kökboyayı kalıcı kılma işidir)
• Şap ve krem tartarla birlikte ip kaynatılır.Bir gün beklemeye bırakılır.
• Bir gün sonra kökboya ile boyanacak rengin bitkisi ile rengini alıncaya kadar kaynatılır.
• Kökboya bitkisi ile kazanda kaynayan ipler bir gün daha dinlenmeye bırakılır.
• Dinlendirilmiş kökboyalı ipler kazandan çıkartılarak bir gin de askıda bekletilir.
• Bekletilen ipler deterjanla kökboyası kusturulana kadar havuzda tokaçlanarak yıkanır.
• Yıkanan ipler dışarı asılarak askıda kurutulur.
• Kurutulan ve çile halindeki ipler tekrar sarılıp,melik yapılarak dokumaya hazır hale getirilir.

Kökboyada kullanılan bitkiler 
Boyalık Otu

KÖK BOYACILIĞI

    İlçemizde faaliyeti devam eden kök boya atölyemizde yapılan bütün renklerde doğal yani kök boya kullanılmaktadır. Saf yünden kadınlara yaptırdığımız kirman iplerimiz kök boya ile ana ve ara renklerde boyanarak kilimlerimizde kullanılmaktadır.

     Yaz geldiği zaman kök boyada kullanılan bütün bitkiler çalışan elemanlarımız tarafından, Bayat'ın dağlarından tek tek toplanarak, gölge bir yerde kurutulup, nem almayacak şekilde depolanır. 

TEZGAH SAYISI

Bayat SYDV demirbaşında                   55 Adet
Bayat Halk Eğitim Merkezi dernirbaşında 32 Adet                 AdetToplam                                     87 Adet,

kilim tezgahı mevcuttur.

    Bu tezgahlar Bayat Kilim Atölyesi'nde ve köylerdeki kilim atölyelerinde bulunmaktadır.

PERSONEL YAPISI

Bayat Kilim Atölyesinde

• 1 Adet Kilim Atölyesi Müdür (Muhasebeci)
• 1 Adet Kök Boya ip boyama ustası
• 1 Adet temizlikçi
•  

    Bayat Kilim Atölyesi  Bayat'la Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'nın içerisinde döner sermaye gibi çalışmaktadır. Kök boyalı kilim üretiminde uzmanlaşmıştır. Üretim miktarı son 10 yıldır paralellik arz etmektedir. Başarılı satış politikası ile şu an stoku bulunmamaktadır. Kilimler Türkiye'nin Patent Enstitüsü'nde patentli ilk kilimi olup, kilimlerin kalitesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın verdiği Garanti Belgesi ile pekişmektedir. Bu başarılardan sonra Bayat ilçesi kilimleri ile tanınır hale gelmiştir.01.02.2007 tarihinden itibaren vergi mükellefi olan kilim atölyesi ,S.Y.D.V bünyesinde iktisadi işletme statüsüne geçmiştir.