Çobanlar

Yöre tarihinin Akarçay kenarındaki höyüklerden de anlaşıldığı gibi eski Tunç Çağına kadar uzandığı bilinmektedir. Bugünkü Kocaöz (Feleli) köyünde antik Anabura kenti kurulmuştur. Afyon Arkeoloji Müzesi'nde bulunan Artemis heykeli buradan çıkarılmıştır.

Bir rivayete göre: Danişmentlileri oluşturan Avşar boylarından Süleymanlı koluna mensup bir grubun bu bölgeye yerleştiği Çobanlar, Işıklar ve Sülümenli beldelerinin bu oymak tarafından kurulduğu, hatta kurucuların kardeş oldukları rivayet edilir. Bilindiği gibi Danişmentlilerin dağılmasıyla onlara bağlı bir çok oymak ve boy başta batı Anadolu olmak üzere bir çok yere dağılmışlardır.

Rivayete göre: Bölgenin Bizanslılardan Türklere geçmesiyle Çobanların, Sülümenlinin ve Işıkların Dulkadiroğluları beyliğine mensup Oğuzların Avşar boyunun Civanşirli kolunun Selmanlı, Sülmenli, Süleymanlı aşireti tarafından kurulduğu rivayet edilmektedir.

Bir başka rivayete göre ise; Civanşirli aşiretine mensup bir oymağın Van dolaylarından Eskişehir'e geldiği bu oymaktan iki kardeşin Afyonkarahisar'ın Çobanlar, Işıklar ve Sülümenli beldelerine göç ederek yerleştiği rivayet edilmektedir. Çobanlar halkının kökeninin bu aşiretine mensup olduğu, hatta bir kaç kitapta Çobanların 1151 yıllarında fed edildiği yazmaktadır. Bununla birlikte yine Kanunu Sultan Süleyman zamanındaki vergi kayıtlarından Çobanlar isminin Çobanlar-ı kebir (Büyük Çobanlar) olarak adlandırıldığı anlaşılmaktadır. Yine İlçeye değişik vesilelerle civar köy kasabalardan zaman zaman göç olduğu ilçedeki bazı insanların soyadlarından da anlaşılmaktadır.

Yapılan bazı araştırmalarda Tufan GÜNDÜZ’ün Daişmendli Türkmenleri Maliyeden Müdevver Defterlerinde; Çobanlar Oğuzların Bozok kolundan Anadolu Şelçuklularının Danişmendlilerinden Küçük Salmanlı (Süleymanlı) aşiretinin Tit-i Keman (Okçular) boyundan geldiği tespitine vardığı anlaşılmaktadır.

Bu aşiret şimdiki adıyla Dinar (Geyikler) ilçesindeki Türkmenlerle soydaş olduğu tespitine varmıştır.

Tufan GÜNDÜZ’ün Daişmendli Türkmenleri Maliyeden Müdevver Defterlerinde; Büyük Salmanlıların, Geyikler (Dinar) kazasının Yorgalar, Akça, Yüreğil, Gökçeli, Alacaatlı, Yarımca, Dombay, Eskiköy, Engürük, Yenice, Yeregiren, Seyidli, Budaklı, Karabedirli, Eldere ve Porsam